ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા સરકારને આશરે રૂ. 2.7 ટ્રિલિયનનું રેકોર્ડ ડિવિડન્ડ ચુકવણી મજબૂત કુલ ડોલર વેચાણ, ઉચ્ચ વિદેશી વિનિમય લાભ અને વ્યાજ આવકમાં સ્થિર વૃદ્ધિને કારણે શક્ય બન્યું. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (SBI) ના એક અહેવાલમાં આ વાત કહેવામાં આવી છે. અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે આ નોંધપાત્ર સરપ્લસ ટ્રાન્સફર મોટાભાગે વિદેશી વિનિમય બજારમાં RBIની સક્રિય ભાગીદારી દ્વારા સરળ બન્યું હતું.
હકીકતમાં, જાન્યુઆરી 2025 માં, RBI એશિયન કેન્દ્રીય બેંકોમાં ફોરેક્સ રિઝર્વનું સૌથી મોટું વેચાણકર્તા હતું. “આ સરપ્લસ ચુકવણી ડોલરના મજબૂત વેચાણ, વિદેશી હૂંડિયામણમાં વૃદ્ધિ અને વ્યાજની આવકમાં સતત વધારાને કારણે થઈ હતી,” SBIના અહેવાલમાં જણાવાયું છે.
ગયા નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન રૂપિયાને સ્થિર કરવા માટે કેન્દ્રીય બેંકે અનેક આક્રમક પગલાં લીધાં છે. આમાં મોટા ડોલર વેચાણનો પણ સમાવેશ થાય છે. સપ્ટેમ્બર 2024 માં ભારતનો વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર US$704 બિલિયનના સર્વકાલીન ઉચ્ચ સ્તરે પહોંચ્યો. તે પછી, RBI એ ચલણ સ્થિરતા જાળવવા માટે મોટા પ્રમાણમાં ડોલર વેચ્યા.
ચાલુ નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન, ફેબ્રુઆરી 2025 સુધી, ભારતીય રિઝર્વ બેંકે $371.6 બિલિયનનું વેચાણ કર્યું. આ રકમ ગયા વર્ષના (નાણાકીય વર્ષ 24) $153 બિલિયન કરતા ઘણી વધારે છે. આ આક્રમક વેચાણને કારણે RBI ને મોટો વિદેશી હૂંડિયામણનો લાભ થયો, જેના કારણે સરપ્લસમાં વધારો થયો. આ ઉપરાંત, RBI એ તેની રૂપિયાની સિક્યોરિટીઝમાંથી પણ વધુ આવક મેળવી. માર્ચ 2025 સુધીમાં, રૂપી સિક્યોરિટીઝમાં સેન્ટ્રલ બેંકનું હોલ્ડિંગ ₹1.95 લાખ કરોડ વધીને ₹15.6 લાખ કરોડ થયું.