ઉત્તર પ્રદેશ સરકાર બાળકોના પાયાને મજબૂત બનાવવા માટે સતત નવા પગલાં લઈ રહી છે. આ શ્રેણીમાં, નિપુણ ભારત મિશન હેઠળ, રાજ્યના 13 જિલ્લાઓના 50 માસ્ટર ટ્રેનર્સને છ દિવસની વિશેષ તાલીમ આપવામાં આવી હતી. આ તાલીમ 21 એપ્રિલથી 26 એપ્રિલ દરમિયાન દીન દયાળ ઉપાધ્યાય રાજ્ય ગ્રામીણ વિકાસ સંસ્થા (SIRD), લખનૌ ખાતે યોજાઈ હતી.
સરકારનો ઉદ્દેશ્ય રાજ્યના તમામ નાના બાળકોને શિક્ષણના પ્રારંભિક તબક્કે જ મજબૂત બનાવવાનો છે. આ માટે, તાલીમ આપનારાઓને રમતો અને પ્રવૃત્તિઓ દ્વારા શિક્ષણ આપવાની પદ્ધતિઓ શીખવવામાં આવી હતી. બાળકોની સંભાળ અને તેમના શિક્ષણમાં કેવી રીતે સુધારો કરી શકાય તે પણ શીખવવામાં આવ્યું. આ બધી તૈયારીઓ રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 અને નિપુણ ભારત મિશનના લક્ષ્યોને ધ્યાનમાં રાખીને કરવામાં આવી રહી છે.
તાલીમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ શું હતો?
તાલીમનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય એ હતો કે માસ્ટર ટ્રેનર્સ બાળકોને શીખવવાની નવી પદ્ધતિઓ શીખે, જેથી બાળકો રમતા રમતા અભ્યાસ કરે અને શાળાએ જવામાં આનંદ અનુભવે. તાલીમમાં, વર્ગ વ્યવસ્થાપનની નવી તકનીકો, પ્રવૃત્તિ આધારિત શિક્ષણ અને રાષ્ટ્રીય અને રાજ્ય અભ્યાસક્રમ માળખા (ફાઉન્ડેશનલ સ્ટેજ) પર વિશેષ ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
સરકાર ઇચ્છે છે કે દરેક જિલ્લામાં આવા શિક્ષકો તૈયાર થાય જે નાના બાળકોના વિકાસને યોગ્ય દિશા આપી શકે. તેથી, આ તાલીમમાં પ્રદર્શનો, પ્રેક્ટિસ સત્રો અને જૂથ ચર્ચાઓ દ્વારા પણ શીખવવામાં આવ્યું હતું કે વાસ્તવિક વર્ગખંડમાં આ પદ્ધતિઓ કેવી રીતે અપનાવવી.
મૂળભૂત શિક્ષણ મંત્રીનું નિવેદન
રાજ્યના મૂળભૂત શિક્ષણ મંત્રી સંદીપ સિંહે જણાવ્યું હતું કે, “આ તાલીમ કાર્યક્રમ ઉત્તર પ્રદેશમાં બાલવાટિકા લક્ષ્યોને પૂર્ણ કરવા અને બાળકોના પ્રારંભિક શિક્ષણને મજબૂત બનાવવા તરફ એક નવો અધ્યાય છે. ટૂંક સમયમાં, રાજ્યના તમામ 75 જિલ્લાઓમાં માસ્ટર ટ્રેનર્સ તૈયાર કરીને ECCE શિક્ષકોને પણ તાલીમ આપવામાં આવશે. આનાથી મૂળભૂત શિક્ષણ વધુ મજબૂત બનશે.”
નોંધનીય છે કે કેન્દ્ર સરકારે જુલાઈ 2021 માં નિપુણ ભારત મિશન શરૂ કર્યું હતું. તેનો ઉદ્દેશ્ય વર્ષ 2026-27 સુધીમાં દેશના દરેક બાળકને ધોરણ 3 સુધી વાંચન, લેખન અને ગણિતના મૂળભૂત જ્ઞાનમાં નિપુણ બનાવવાનો છે. ઉત્તર પ્રદેશ આ મિશનને પૂરા ઉત્સાહથી અમલમાં મૂકી રહ્યું છે અને બાળકોના પાયાને મજબૂત બનાવવા માટે ઝડપથી કામ કરી રહ્યું છે.
