રશિયાએ યુક્રેન સામે યુદ્ધ શરૂ કર્યાને લગભગ ત્રણ વર્ષ થઈ ગયા છે. બંને દેશોના હજારો સૈનિકો અને નાગરિકોના મૃત્યુ અને મોટાપાયે વિનાશ છતાં આ યુદ્ધનો અંત નજીક જણાતો નથી. આ દરમિયાન હવે એક રિપોર્ટમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે રશિયા યુદ્ધ માટે લાંબા અંતરના એટેક ડ્રોન વિકસાવવા અને બનાવવામાં ચીનની મદદ લઈ રહ્યું છે. રિપોર્ટ અનુસાર, રશિયાની સરકારી આર્મ્સ કંપની અલ્માઝ-એન્ટેની સબસિડિયરી IEMZ કુપોલે સ્થાનિક નિષ્ણાતોની મદદથી ચીનમાં ગાર્પિયા-3 (G3) નામના નવા ડ્રોન મોડલનું પરીક્ષણ કર્યું હતું. કંપનીએ આ વર્ષની શરૂઆતમાં રશિયન સંરક્ષણ મંત્રાલયને આ માહિતી આપી હતી. કંપનીએ એક અપડેટમાં સંરક્ષણ મંત્રાલયને જણાવ્યું હતું કે તે ચીનની ફેક્ટરીમાં G3 સહિત ડ્રોનનું મોટા પાયે ઉત્પાદન કરવામાં સક્ષમ છે જેથી કરીને યુક્રેનમાં વિશેષ સૈન્ય કામગીરીમાં શસ્ત્રોનો ઉપયોગ કરી શકાય.
અહેવાલમાં યુરોપિયન ઈન્ટેલિજન્સ એજન્સીના સૂત્રો અને દસ્તાવેજોને ટાંકીને આ માહિતી આપવામાં આવી છે. રશિયાએ હજુ સુધી આ અહેવાલો પર પ્રતિક્રિયા આપી નથી. ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે તેને આવી કોઈ યોજનાની જાણકારી નથી. તેમણે એમ પણ કહ્યું કે ચીને ડ્રોનની નિકાસ પર કડક નિયંત્રણના પગલાં લીધા છે. આ મામલે વ્હાઇટ હાઉસની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા પરિષદે કહ્યું કે તે ડ્રોન કાર્યક્રમના આ અહેવાલથી ખૂબ જ ચિંતિત છે. અમેરિકાએ કહ્યું છે કે કંપનીઓ રશિયાને યુદ્ધના શસ્ત્રો ન પહોંચાડે તે સુનિશ્ચિત કરવાની જવાબદારી ચીનની છે.
રશિયાએ ઇઝેવસ્કમાં ચીની બનાવટના લશ્કરી ડ્રોનની ડિલિવરી લીધી
સંરક્ષણ મંત્રાલયને મોકલવામાં આવેલા કુપોલના રિપોર્ટ અનુસાર, G3 ગારપિયા-A1 ડ્રોનનું લેટેસ્ટ મોડલ છે. તેમણે કહ્યું કે ગારપિયા-એ1ની બ્લુપ્રિન્ટ પર કામ કરી રહેલા ચીની નિષ્ણાતોએ તેની ડિઝાઇન તૈયાર કરી છે. કુપોલે કહ્યું હતું કે 400 કિગ્રાના પેલોડ સાથે આરઈએમ 1 એટેક યુએવી આઠ મહિનામાં ચીનમાં ઉત્પાદન માટે તૈયાર થઈ જશે. યુરોપીયન ઇન્ટેલિજન્સ સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે આ સિસ્ટમ અમેરિકન રીપર ડ્રોન જેવી જ હશે. G3 ડ્રોન 50 kg ના પેલોડ સાથે લગભગ 2,000 km (1,200 mi) ની મુસાફરી કરી શકે છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ચીનમાં બનેલા G3 અને કેટલાક અન્ય ડ્રોન મોડલના નમૂના રશિયાને પરીક્ષણ માટે પહોંચાડવામાં આવ્યા છે. બે અલગ-અલગ દસ્તાવેજો અનુસાર, રશિયન કંપનીએ રશિયાના ઇઝેવસ્ક શહેરમાં તેના મુખ્યાલયમાં બે જી3 સહિત સાત ચીની બનાવટના લશ્કરી ડ્રોનની ડિલિવરી લીધી છે.
આગળની યોજના શું છે?
એક અલગ દસ્તાવેજથી જાણવા મળ્યું છે કે કુપોલ સંયુક્ત રશિયન-ચીની ડ્રોન સંશોધન અને ઉત્પાદન કેન્દ્ર સ્થાપવાની પણ યોજના ધરાવે છે. દસ્તાવેજમાં જણાવાયું છે કે 80-હેક્ટરનો “એડવાન્સ્ડ UAV રિસર્ચ એન્ડ મેન્યુફેક્ચરિંગ બેઝ” દર વર્ષે 800 ડ્રોનનું ઉત્પાદન કરવામાં સક્ષમ હશે. ગયા અઠવાડિયે, રશિયન પ્રમુખ વ્લાદિમીર પુતિને કહ્યું હતું કે તેમની સેનાને 2023 માં લગભગ 140,000 ડ્રોન મળ્યા છે અને રશિયા આ વર્ષે આ સંખ્યામાં દસ ગણો વધારો કરવાની યોજના ધરાવે છે. સેન્ટ પીટર્સબર્ગમાં ડ્રોનના ઉત્પાદન વિશે એક બેઠકમાં બોલતા, તેમણે કહ્યું હતું કે, “જે ઝડપથી પૂર્ણ કરે છે યુદ્ધના મેદાનમાં માંગણીઓ જીતે છે.”
‘ચીન બેવડા ધોરણો અપનાવતું નથી’
ચીને વારંવાર નકારી કાઢ્યું છે કે ચીન કે ચીની કંપનીઓએ યુક્રેનમાં ઉપયોગ માટે રશિયાને શસ્ત્રો આપ્યા છે. ચીને કહ્યું છે કે તે હંમેશા યુદ્ધમાં તટસ્થ રહ્યું છે. રિપોર્ટ અંગેના સવાલોના જવાબમાં ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું કે ચીનની સ્થિતિ શસ્ત્રોના વેચાણ પર બેવડા ધોરણો ધરાવતા અન્ય દેશો જેવી નથી. મંત્રાલયે આ મહિનાની શરૂઆતમાં કહ્યું હતું કે રશિયા સાથે ચીનના વેપાર પર કોઈ આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિબંધો નથી. યુદ્ધ દરમિયાન વધતા જતા ઉપયોગને જોતા રશિયા અને યુક્રેન બંને ડ્રોનનું ઉત્પાદન વધારી રહ્યા છે.