જાપાનના નવા વડા પ્રધાન શિગેરુ ઈશિબાએ એશિયામાં નાટો જેવું લશ્કરી જોડાણ બનાવવાની માગણી કરી હતી. આ જૂથની ચર્ચા પછી એવું માનવામાં આવતું હતું કે ચીનનો ઘેરાવો શરૂ થશે. પરંતુ હવે ભારતે આ અંગે પોતાનું વલણ સ્પષ્ટ કર્યું છે. ભારતના વિદેશ મંત્રી ડૉ. એસ. જયશંકરે મંગળવારે કહ્યું કે ભારત જાપાનના પીએમના ‘એશિયન નાટો’ના વિઝન સાથે સહમત નથી. કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઈન્ટરનેશનલ પીસ ખાતે એક કાર્યક્રમમાં બોલતા તેમણે કહ્યું કે જાપાનની જેમ ભારત ક્યારેય કોઈ અન્ય દેશનો સંધિ સાથી નથી રહ્યો.
જ્યારે જાપાનના પીએમના નિવેદન વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કહ્યું, ‘અમારા મગજમાં તે પ્રકારની વ્યૂહાત્મક યોજના નથી.’ જ્યારે જાપાન અને ભારત ક્વોડનો ભાગ છે ત્યારે ડૉ. જયશંકરનું આ નિવેદન વધુ મહત્ત્વનું બની જાય છે. તેણે આગળ કહ્યું, ‘અમારો અલગ ઇતિહાસ છે અને વસ્તુઓને જોવાની અલગ રીત છે.’ ડૉ. જયશંકરે ગયા અઠવાડિયે ન્યૂયોર્કમાં સંયુક્ત રાષ્ટ્ર મહાસભાને સંબોધિત કરી હતી.
જાપાનના PMએ શું કહ્યું?
મંગળવારે, ઇશિબાએ કહ્યું કે તેમનો દેશ બીજા વિશ્વ યુદ્ધ પછીના સૌથી ગંભીર સુરક્ષા જોખમોનો સામનો કરી રહ્યો છે. આનો સામનો કરવા માટે, તે મિત્ર દેશો સાથે ગાઢ સંબંધો શોધશે. તેમણે એશિયન નાટોની રચના, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં જાપાની સૈનિકોની જમાવટ અને ચીન, રશિયા અને ઉત્તર કોરિયાને ટાળવા સહિત અમેરિકાના પરમાણુ શસ્ત્રો પર સહિયારા નિયંત્રણની હાકલ કરી હતી. આ અંગે તેમની દલીલ એ છે કે તે ચીનને એશિયામાં સૈન્ય બળનો ઉપયોગ કરતા અટકાવશે.
જાપાન એકલું પડી ગયું
અમેરિકાએ પહેલાથી જ એશિયન નાટોના વિચારને ફગાવી દીધો છે. અમેરિકાના રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા સલાહકાર ગેઈલ સુલિવને ગયા વર્ષે કહ્યું હતું કે અમેરિકા ઈન્ડો-પેસિફિકમાં નાટો બનાવવાનું વિચારી રહ્યું નથી. આ મહિને પૂર્વ એશિયા અને પેસિફિક માટે યુએસ સહાયક સચિવ ડેનિયલ ક્રિટેનબ્રિંકે કહ્યું કે વાત કરવી ખૂબ જ વહેલું છે. ઇશિબાએ શુક્રવારે તેમના મંતવ્યને પુનરાવર્તિત કરતા કહ્યું કે અમેરિકાની સત્તામાં ઘટાડાથી એશિયન જોડાણ જરૂરી બન્યું છે.
