‘ચીને ભારત સાથેના કરારોનું ઉલ્લંઘન કર્યું..’ એસ જયશંકરે ડ્રેગન પર ઉઠાવ્યા સવાલો.

વિદેશ મંત્રી એસ. જયશંકરે મંગળવારે કહ્યું કે ચીને ભારત સાથે સરહદી સમજૂતીનું ઉલ્લંઘન કર્યું છે. એમ પણ કહ્યું કે બંને દેશો વચ્ચે સતત તણાવ સ્વાભાવિક રીતે બાકીના સંબંધોને અસર કરશે.
ચીનના કારણે તણાવ

અમેરિકન થિંક ટેન્ક ‘કાર્નેગી એન્ડોવમેન્ટ ફોર ઈન્ટરનેશનલ પીસ’ના એક પ્રશ્નના જવાબમાં વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું, ‘જ્યાં સુધી ચીન સાથેના અમારા સંબંધોની વાત છે, તે લાંબી વાર્તા છે. ટૂંકમાં, સરહદ પર શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવા માટે અમારી વચ્ચે કરારો થયા હતા.

ચીને તેમનું ઉલ્લંઘન કર્યું. અમે આગળની લાઈનો પર સેના તૈનાત કરી છે અને આ તણાવ પેદા કરી રહ્યું છે. જ્યાં સુધી ફોરવર્ડ મોરચા પર તૈનાતીનો મુદ્દો ઉકેલાય નહીં ત્યાં સુધી તણાવ રહેશે. જો તનાવ હશે તો સ્વાભાવિક રીતે અન્ય સંબંધો પર પણ અસર થશે.

વેપાર અંગે જયશંકરે કહ્યું, ‘ગ્લોબલ મેન્યુફેક્ચરિંગમાં ચીનનો હિસ્સો લગભગ 31-32 ટકા છે. આવું એટલા માટે થયું કારણ કે કેટલાક દાયકાઓ સુધી, પશ્ચિમી આગેવાની હેઠળના આંતરરાષ્ટ્રીય વેપારે પરસ્પર હિતો માટે ચીન સાથે સહકાર કરવાનું પસંદ કર્યું. આજે, કોઈપણ દેશ કે જે કોઈપણ રીતે વપરાશ કરે છે અથવા ઉત્પાદન કરે છે, ચીનમાંથી સોર્સિંગ અનિવાર્ય છે.

ભારત રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે વાતચીત કરી રહ્યું છે

જયશંકરે કહ્યું કે ભારત યુદ્ધ કરી રહેલા રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે વાતચીત શરૂ કરી રહ્યું છે જેથી બંને દેશોને તેમના મતભેદો ઉકેલવામાં મદદ મળી શકે. તેમણે કહ્યું કે ભારતની સ્થિતિ એ છે કે અમે નથી માનતા કે વિવિધ દેશો વચ્ચેના મતભેદો કે વિવાદોને યુદ્ધ દ્વારા ઉકેલી શકાય છે.

બીજું, નિર્ણાયક પરિણામો યુદ્ધના મેદાનમાં મેળવી શકાતા નથી. ત્રીજું, જો યુદ્ધ નિર્ણાયક પરિણામ ન આપતું હોય, તો વહેલા કે મોડા મંત્રણા કોઈને કોઈ સ્વરૂપે થવી જ પડશે. જો વાતચીત થશે તો સંબંધિત પક્ષો વચ્ચે થોડી તૈયારી, થોડી શોધખોળ અને થોડી વાતચીત કરવી પડશે.

પશ્ચિમ એશિયાની સ્થિતિ પર, વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું, ‘અમે સંઘર્ષના વિસ્તરણની સંભાવનાને લઈને ખૂબ જ ચિંતિત છીએ, માત્ર લેબનોનમાં જ નહીં, પરંતુ હુથીઓ અને લાલ સમુદ્ર સાથે પણ અને અમુક અંશે જે બન્યું તે અંગે પણ ચિંતા કરીએ છીએ. ઈરાન અને ઈઝરાયેલ વચ્ચે પણ થયું છે.

એશિયનો નાટોના અભિગમ સાથે સહમત નથી

જાપાનના નવા વડાપ્રધાન શિગેરુ ઈશિબાના આસિયાન-નાટો બનાવવાના વિચાર અંગે જયશંકરે કહ્યું કે ભારત તેમના વિઝન સાથે સહમત નથી. તેમણે કહ્યું કે ભારત સંધિ દ્વારા ક્યારેય કોઈ દેશનું સાથી નથી. ભારતનો ઈતિહાસ અલગ છે અને તેનો પરિપ્રેક્ષ્ય પણ અલગ છે.