ઇતિહાસમાં દેશની રાજધાની દિલ્હીમાં અલગ અલગ રાજાઓના શાસનનો ઉલ્લેખ છે. આમાં બાબર, હુમાયુ, શાહજહાં, ઔરંગઝેબ જેવા ઘણા નામોનો સમાવેશ થાય છે. મધ્યયુગીન કાળમાં, દિલ્હી મોટે ભાગે મુસ્લિમ શાસકોના નિયંત્રણ હેઠળ હતું. પરંતુ એક સમય એવો હતો જ્યારે એક હિન્દુ શાસકે મુઘલોને હરાવીને દિલ્હીની ગાદી પર રાજ કર્યું. તે હિન્દુ શાસકનું નામ હેમચંદ્ર વિક્રમાદિત્ય છે, જેને હેમુ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ૧૬મી સદીમાં દિલ્હીના સિંહાસન પર બેઠેલા હેમુ છેલ્લા હિન્દુ શાસક હતા. તેમને ભારતના નેપોલિયન તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
દુશ્મનોએ પણ તેની યુદ્ધ કુશળતાનો સ્વીકાર કર્યો.
એક મહાન યોદ્ધા હોવા ઉપરાંત, હેમુને એક કુશળ પ્રશાસક પણ માનવામાં આવતા હતા. તેમની યુદ્ધ કુશળતાને મિત્રો અને દુશ્મનો બંનેએ સ્વીકારી હતી. ઇતિહાસકાર આર.સી. મજુમદાર શેર શાહ પર લખાયેલા પુસ્તકના “હેમુ અ ફોરગોટન હીરો” પ્રકરણમાં લખે છે કે પાણીપતના યુદ્ધમાં થયેલા અકસ્માતને કારણે હેમુનો વિજય હારમાં ફેરવાઈ ગયો, નહીં તો તેમણે મુઘલોને બદલે દિલ્હીમાં હિન્દુ રાજવંશનો પાયો નાખ્યો હોત.
આદિલ શાહે તેમને વડા પ્રધાન બનાવ્યા હતા.
આદિલ શાહના શાસનકાળ દરમિયાન, હેમુને વકીલ-એ-આલા એટલે કે વડા પ્રધાનનો દરજ્જો મળ્યો. જ્યારે આદિલ શાહને ખબર પડી કે હુમાયુએ ફરીથી દિલ્હીની ગાદી કબજે કરી લીધી છે, ત્યારે તેણે મુઘલોને ઉખેડી નાખવાની જવાબદારી હેમુને સોંપી. આ યુદ્ધમાં હેમુનો વિજય થયો. એટલું જ નહીં, હેમુએ આદિલ શાહ માટે 22 યુદ્ધો જીત્યા હતા. એવું કહેવાય છે કે જ્યાં સુધી તેઓ જીવતા હતા ત્યાં સુધી કોઈ તેમને હરાવી શક્યું નહીં, તેથી જ તેમને ભારતનો નેપોલિયન પણ કહેવામાં આવે છે.
હેમુએ અકબરને હરાવ્યો
૧૫૫૬માં હુમાયુના મૃત્યુ પછી, અકબરને દિલ્હીનો બાદશાહ જાહેર કરવામાં આવ્યો. હેમુએ આ તકનો લાભ ઉઠાવ્યો અને મુઘલ સૈન્ય પર હુમલો કર્યો. આ પાણીપતનું યુદ્ધ હતું, જેમાં હેમુએ અકબરને હરાવ્યો હતો. અકબરને હરાવવા માટે, હેમુએ દિલ્હી પર પોતાનો દાવો કર્યો અને તેનો શાસક બન્યો. આના એક મહિના પછી, હેમુ અને અકબર વચ્ચે ફરીથી યુદ્ધ થયું. એવું કહેવાય છે કે તે યુદ્ધમાં, હેમુ કોઈપણ બખ્તર પહેર્યા વિના યુદ્ધના મેદાનમાં પ્રવેશ્યો.
હેમુ પાણીપતનું બીજું યુદ્ધ હારી ગયો.
બદાયુની પોતાના પુસ્તક ‘મુન્તખાબ-ઉત-ત્વરીખ’ માં લખે છે કે હેમુના હુમલા એટલા સુનિયોજિત હતા કે તેમણે અકબરની સેનામાં અરાજકતા ફેલાવી દીધી. પછી મુઘલ સૈન્ય સાથે એક ચમત્કાર થયો અને અલી કુલી શૈબાનીના સૈનિકોએ હેમુની સેના પર તીર વરસાવ્યા. પછી એક તીર હેમુની આંખમાં વાગ્યું અને તેની ખોપરીમાં ફસાઈ ગયું. પરંતુ આ હોવા છતાં, તે લડતો રહ્યો, પરંતુ થોડી વાર પછી તે બેભાન થઈ ગયો. પછી મુઘલ સૈન્યએ તેને પકડી લીધો અને અકબરના સેનાપતિ બૈરામ ખાને હેમુનું માથું કાપી નાખ્યું.
